صفحه 23

آب يا مطلق است يا مضاف؛ و آبِ مطلق يا عاصم است يا قليل؛ و آب عاصم پنج قسم است: كُر، جارى، باران، چاه و چشمه.

آب مضاف‏

مسئله 33- - آب مضاف آبى است كه آن را از چيزى بگيرند، مثل آب هندوانه و گلاب، يا با چيزى مخلوط باشد، مثل آبى كه به قدرى با گل و مانند آن مخلوط شود كه ديگر به آن آب نگويند.

مسئله 34- آب مضاف چيز نجس را پاك نمى‏كند و وضو و غسل هم با آن باطل است.

مسئله 35- اگر ذرّه‏اى نجاست به آب مضاف برسد، چنانچه مقدار آب زياد باشد مانند نهر و رودخانه، نجس نمى‏شود، و در غير اين صورت نجس مى‏شود؛ ولى اگر از بالا روى چيز نجس بريزد، مقدارى كه به چيز نجس رسيده نجس و مقدارى كه بالاتر از آن است پاك مى‏باشد؛ مثلاً اگر گلاب را از گلابدان روى دست نجس بريزند آنچه به دست رسيده نجس و آنچه به دست نرسيده پاك است، و نيز اگر مثل فوّاره با فشار از پايين به بالا برود اگر نجاست به بالا برسد، پايين نجس نمى‏شود.

مسئله 36- اگر آبِ مضافِ نجس طورى با آب عاصم مخلوط شود كه ديگر به آن، آب مضاف نگويند، پاك مى‏شود.

مسئله 37- آبى كه مطلق بوده و معلوم نيست مضاف شده يا نه، مثل آب مطلق است، يعنى چيز نجس را پاك مى‏كند و وضو و غسل هم با آن صحيح است، و آبى كه مضاف بوده و معلوم نيست مطلق شده يا نه، مثل آب مضاف است، يعنى چيز نجس را پاك نمى‏كند و وضو و غسل هم با آن باطل است.

مسئله 38- آبى كه معلوم نيست مطلق است يا مضاف و معلوم نيست كه قبلًا مطلق بوده يا مضاف، نجاست را پاك نمى‏كند و وضو و غسل هم با آن باطل است، ولى اگر به اندازۀ كر يا بيشتر باشد و نجاست به آن برسد، حكم به نجس‌بودن آن نمى‏شود.

صفحه 24

آب قليل‏

مسئله 39- آب قليل آبى است كه از زمين نجوشد و از كر كمتر باشد.

مسئله 40- اگر آب قليل روى چيز نجس بريزد يا چيز نجس به آن برسد، نجس مى‏شود، ولى اگر از بالا روى چيز نجس بريزد، مقدارى كه به آن چيز مى‏رسد نجس و هر چه بالاتر از آن است پاك مى‏باشد و نيز اگر مثل فوّاره با فشار از پايين به بالا رود در صورتى كه نجاست به بالا برسد پايين نجس نمى‏شود و اگر نجاست به پايين برسد، بالا هم نجس مى‏شود.

مسئله 41- آب قليلى كه نجس شود اگر متّصل به آب عاصم شود، پاك مى‏شود و مخلوط‌شدن هم لازم نيست.

مسئله 42- آب قليلى كه براى برطرف‌كردن عين نجاست روى چيز نجس ريخته شود و از آن جدا گردد، نجس است؛ ولى از آب قليلى كه بعد از برطرف شدن عين نجاست براى آب‌كشيدن چيز نجس روى آن مى‏ريزند و از آن جدا مى‏شود و آن را غساله مى‏نامند، پاك است، مگر در چيزى كه به‌واسطۀ بول نجس شده است كه غسالۀ مرتبه دوّم پاك است؛ ولى آب قليلى كه با آن مخرج بول و غائط را مى‏شويند پاک است و اگر ترشّح كند، اجتناب از آن لازم نيست.

آب كُر

مسئله 43- آب كر مقدار آبى است كه اگر در ظرفى كه طول و عرض و عمق آن هر يك سه وجب است بريزند آن ظرف را پر كند و وزن آن 384 كيلوگرم مى‏باشد.

آب جارى‏

مسئله 44- آب جارى آبى است كه يا از زمين بجوشد و جريان داشته باشد مانند آب چشمه و قنات، و يا از برف‌هاى متراكم در كوه‌ها سرچشمه بگيرد و جريان داشته باشد.

آب باران‏

مسئله 45- آب باران آبى است كه در وقت باريدن بگويند باران مى‏آيد و مثلاً اگر بر سنگى ببارد جريان پيدا كند و باريدن چند قطره فايده ندارد.

صفحه 25

آب چشمه و چاه‏

مسئله 46- آبى كه از زمين بجوشد و جريان نداشته باشد، اگر روى زمين باشد به آن آب چشمه گفته مى‏شود و اگر در زير زمين باشد به آن آب چاه گفته مى‏شود.